DEPRESJA, LĘKI
stany obniżonego nastroju
ZMNIEJSZENIE AKTYWNOŚCI NEURONALNEJ MÓZGU
Mózg jest wyjątkowym odbiornikiem, mogącym przetwarzać i centralizować ogromną ilość rozmaitych informacji. Aby procesy te przebiegały sprawnie, pozwalając na radzenie sobie z wyzwaniami i problemami dnia codziennego, narząd ten potrzebuje dużych ilości energii. Istnieją dwa główne źródła, z których ją pozyskuje. Pierwszym jest metabolizm, wymagający odpowiedniego odżywiania; drugim - aktywność neuronalna, będąca wynikiem różnego rodzaju stymulacji.
Kanadyjski zespół naukowców, pod przewodnictwem Stanleya Jonesa, zajął się kwestią dostarczania energii przez bodźce, oraz konsekwencji braku dostatecznej ilości i jakości doznań zmysłowych. W toku badań zaobserwowano, że bodźce te są kluczowe dla ogólnego poprawnego funkcjonowania, życiowej aktywności i kreatywności. Osoba odpowiednio pobudzana wykazuje większą równowagę psychiczną oraz odporność na wahania nastrojów, lepiej radzi sobie z przeciwnościami, szybciej wypoczywa i regeneruje się, a także reguluje się u niej rytm snu. W przypadku braku takich impulsów, obserwuje się zmniejszoną dynamikę wyższych funkcji mentalnych, charakterystyczną dla stanów obniżonego nastroju, depresji i wypalenia zawodowego.
SŁUCHOWA STYMULACJA MÓZGU
Badania prof. Tomatisa wykazały szczególną rolę słuchu w procesie „doładowywania” kory mózgowej. Ucho jest nie tylko narządem słuchu i równowagi, jest ono także instrumentem służącym do uzupełniania potencjału elektrycznego struktur neuronalnych. Według Tomatisa doznania słuchowe odpowiadają za około 80% sygnałów zmysłowych, pobudzających centralny układ nerwowy. Nieprawidłowy odbiór lub przetwarzanie takich informacji będzie miało zatem negatywny wpływ na wszystkie obszary życia człowieka.
Dźwięki, które odbieramy zamieniają się w impulsy nerwowe na poziomie komórek rzęskowych układu ślimakowo-przedsionkowego. Ładunki energii przenoszone przez te impulsy docierają do kory mózgowej, wspomagając jej ogólną dynamikę. Nie wszystkie dźwięki działają pod tym względem jednakowo. Komórki Cortiego są znacznie liczniejsze w części błony podstawnej odbierającej wysokie częstotliwości. Dlatego w dużej mierze to właśnie wysokie filtry są stosowane w terapii opracowanej przez Tomatisa.
Metoda ta, dając efekt zmniejszenia napięcia i lęku, poprawy nastroju i pewności siebie, a także wzrostu kreatywności i wewnętrznej motywacji, stosowana jest jako wspomaganie walki ze stresem, stanami obniżonego nastroju i depresją.
Stymulacja mózgu następuje tu na różnych poziomach, dając w poszczególnych fazach konkretne efekty:
w obszarze słuchowym mózgu – powoduje lepsze odbieranie wrażeń słuchowych;
w obszarze psycho-słuchowym – sprawniejszą percepcję, pozwalającą na odniesienie się do kontekstu i nadawanie nowych znaczeń;
w obszarze wzgórzowym (gdzie wrażenia zyskują zabarwienie emocjonalne) – poprawę nastroju, usposobienia, ogólnego nastawienia do otaczającego świata;
w obszarze psycho-motorycznym – sprawniejszą kontrolę głosu.
STRUKTURY PODLEGAJĄCE REGULACJI
Tomatis zwraca szczególną uwagę na rozgałęzienie nerwu błędnego występujące na powierzchni błony bębenkowej - gałąź czuciową uszną. Nerw ten tworzy gęstą sieć połączeń dochodzących do szeregu narządów wewnętrznych, od gardła i krtani, po serce, płuca, żołądek, jelita, wątrobę, nerki itd. Nadmierna aktywność nerwu błędnego może rozregulować działanie wyżej wymienionych organów, a także wywoływać stany lękowe, nadmierną tremę lub somatyzacje.
Poprawa napięcia błony bębenkowej, będąca efektem treningu słuchowego, powoduje zmniejszenie amplitudy drgań z gałęzi czuciowej nerwu błędnego, a co za tym idzie, ograniczenie skali oddziaływania na układ nerwowo-wegetatywny. Następstwem takiego stanu jest poczucie spokoju, stabilności i większej pewności siebie.
Na wyższych poziomach, poprawna aktywność kory przedczołowej wraz z jej połączeniem z podstawą mózgu warunkuje możliwości radzenia sobie z różnymi stanami emocjonalnymi i codziennymi wyzwaniami.
O ile kora mózgowa odgrywa znaczącą rolę w odniesieniu do naszych zdolności intelektualnych, podstawa, czyli międzymózgowie, zwłaszcza umiejscowione tam wzgórze i ciało prążkowane, ma ogromne znaczenie dla emocji.
Międzymózgowie reguluje wahania nastroju oraz stany czuwania/aktywności i snu/senności. Jeśli w tym obszarze pojawiają się jakieś nieprawidłowości, są one zawsze uwidocznione w procesach fonacyjnych. Odmiennie brzmią głosy melancholijne, maniakalne, czy schizofreniczne. Ma to swoje odzwierciedlenie także w procesach słuchowych, co da się wyraźnie odczytać na wykresie testu uwagi słuchowej i co w następstwie jest możliwe do skorygowania, zgodnie z Trzema Prawami Tomatisa:
- Głos zawiera jedynie te częstotliwości, które jest w stanie odebrać narząd słuchu.
- Modyfikacja sposobu słyszenia prowadzi do natychmiastowych zmian w głosie.
- Zastosowanie treningu słuchowego, pozwalającego słyszeć brakujące częstotliwości prowadzi do trwałej modyfikacji głosu.
Szczególne znaczenie w tym procesie ma wzgórze, które jest ośrodkiem integrującym rozmaite impulsy nerwowe. Nadając im zabarwienie emocjonalne (pozytywne lub negatywne), przesyła je do kory mózgowej lub blokuje.
Rola wysokich dźwięków w takim przypadku polega na maksymalnej aktywizacji wzgórza dla pełniejszego przewodzenia odbieranych bodźców i następnie intensywnej stymulacji obszarów korowych. Efektem takiego działania jest ogólna poprawa nastroju i zdolności koncentracji oraz poczucie umysłowego rozbudzenia.
Ciało prążkowane natomiast, reguluje napięcie naszych mięśni, koordynuje ich pracę oraz odpowiada za mimowolne odruchy emocjonalne (gęsia skórka, pocenie się, mimika). Stymulacja powoduje stonowanie i lepszą kontrolę napięcia mięśniowego, a przez to poczucie rozluźnienia i stabilności.
Andre Le Gall, francuski Generalny Inspektor Oświaty Publicznej, w raporcie na temat skuteczności metody Tomatisa, stwierdza: „metoda ta w terapii psychologicznej lub psychopedagogicznej nie wyklucza żadnej koncepcji życia psychicznego. Może ona znakomicie wkomponowywać się w metody pracy psychologa, psychoterapeuty. Jednak względem wszystkich doktryn i technik jawi się jako technika pierwszorzędna, fundamentalna, która nie zastępuje pozostałych, lecz w dużej mierze warunkuje ich skuteczność.”
autor tekstu: mgr inż. Jarosław Kozioł
Umów się na konsultację: tel. 72 72 72 606
Powiązane tematy:
