ZABURZENIA LATERALIZACJI SŁUCHOWEJ
Czyli które ucho jest dominujące
i jakie to ma znaczenie dla zdolności komunikacyjnych
CZYM JEST LATERALIZACJA
Lateralizacja słuchowa określa różnice w odbiorze dźwięków przez prawe i lewe ucho, obrazując asymetrię w funkcjonowaniu i budowie obu półkul mózgowych. Nieprawidłowości w tym obszarze mogą mieć zróżnicowane podłoże oraz powodować szereg konsekwencji w codziennym funkcjonowaniu dzieci i osób dorosłych. Objawiają się przede wszystkim problemami z przetwarzaniem mowy – odbiorem i rozumieniem informacji oraz konstruowaniem własnych wypowiedzi.
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ
Oto szereg objawów, jakie mogą się pojawiać w przypadku niewłaściwie ukształtowanej lateralizacji słuchowej:
- Zaburzenia komunikacji językowej,
- Problemy z rozumieniem dłuższych i złożonych wypowiedzi oraz poleceń,
- Opóźniona lub niewłaściwa reakcja na polecenia,
- Problemy z zapamiętywaniem,
- Brak płynności mowy,
- Jąkanie,
- Gubienie lub przestawianie sylab,
- Mylenie podobnie brzmiących słów,
- Trudności w nauce czytania i pisania,
- Trudności w nauce języków obcych,
- Problemy w przyswajaniu wiedzy.
Jeśli występują jakiekolwiek z powyższych problemów, zaleca się wykonanie testów uwagi i lateralizacji słuchowej.
DWIE PÓŁKULE
Każda z półkul powiązana jest ściślej z przeciwległą stroną ciała, zatem informacje z lewego ucha docierają szybciej do prawej półkuli, a z prawego ucha do półkuli lewej.
Prawidłową fizjologicznie i odpowiednią dla poprawnego funkcjonowania człowieka jest lateralizacja prawouszna, zapewniająca najefektywniejsze przetwarzanie informacji słownych. Wówczas droga od narządu słuchu do ośrodków mowy, znajdujących się w lewej półkuli jest bezpośrednia.
W przypadku lateralizacji lewousznej, projekcja treści słownej dokonuje się początkowo w prawej półkuli, niewerbalnej, po czym poprzez ciało modzelowate następuje transfer do półkuli lewej, czego konsekwencją jest wydłużenie drogi informacji i utrata jej części, co skutkuje problemami w komunikacji.
Lewa półkula specjalizuje się w analityczno-sekwencyjnym przetwarzaniu dźwięków, w związku z czym szybciej przetwarza złożone treści słowne oraz kontroluje przestrzeganie właściwych struktur mowy (struktur gramatycznych). Tutaj znajdują się ośrodki mowy – ośrodek Broki, kontrolujący mechanizmy wypowiadania słów oraz ośrodek Wernickego, odpowiedzialny za rozumienie znaczenia słów.
Prawa półkula natomiast, odpowiada za odbiór całościowy (globalny), przetwarzając dźwięki otoczenia, muzykę, prozodię wypowiedzi. Uczestniczy w rozumieniu metafor, humoru, kontekstu, wychwytywaniu morału, interpretacji treści oraz odczytywaniu i nadawaniu wartości emocjonalnej poprzez intonację i akcenty.
MOŻLIWOŚCI WSPARCIA
Trening słuchowy, opracowany przez prof. Tomatisa, pomaga wyregulować procesy odbioru bodźców oraz aktywizować te obszary mózgu, które przejawiają deficyty. Zazwyczaj integralną częścią terapii jest wzmożona stymulacja lewej półkuli, powiązana ze wzmocnieniem lateralizacji prawousznej, co zwiększa szybkość przetwarzania informacji, usprawnia zdolności komunikacyjne oraz poprawia możliwości przyswajania wiedzy.
autor tekstu: mgr inż. Jarosław Kozioł
Umów się na konsultację: tel. 72 72 72 606
Powiązane tematy:
