NADWRAŻLIWOŚĆ SŁUCHOWA
Kiedy zwykłe dźwięki utrudniają życie
JAK OBJAWIAJĄ SIĘ NADWRAŻLIWOŚCI
Nieprawidłowości w odbiorze i przetwarzaniu części bodźców dźwiękowych mogą znacząco utrudnić lub całkowicie uniemożliwić prawidłowe funkcjonowanie dziecka lub osoby dorosłej w bogatym środowisku akustycznym – w szkole, w sklepie, na gwarnej ulicy i we wszelkich innych miejscach publicznych. Część takiej informacji sensorycznej może być nadmiernie wzmacniana, przez co dźwięki tła, takie jak różnego rodzaju stuki, szurania, szumiące urządzenia, samochody za oknem itp., stają się dla mózgu ważniejszą informacją niż rozmowa, w której dana osoba uczestniczy, wykład, czy polecenia nauczyciela na lekcji. Ponadto często w takich przypadkach obserwujemy zmniejszenie wrażliwości na częstotliwości z pasma mowy, co dodatkowo potęguje trudności z rozumieniem, zwłaszcza dłuższych i złożonych wypowiedzi, kiedy wokół pojawiają się inne dźwięki. To powoduje całą gamę problemów z koncentracją, utrzymaniem uwagi na rozmowie/lekcji/zadaniu, a co za tym idzie problemy z zapamiętywaniem i odpowiednią reakcją na sytuacje. Osoby z takimi trudnościami stronią od hałaśliwych miejsc i okoliczności, wycofując się przez to z życia społecznego. Czują niepokój w miejscach publicznych, nadmiernie reagują na nagłe dźwięki, dzieci zatykają uszy lub podnoszą głos, aby nieprzyjemne bodźce zagłuszyć. Pojawiają się emocjonalne reakcje na bardzo ciche dźwięki, które przez innych są niedostrzegane lub ignorowane jako nieistotne dźwięki tła. Efektem tego bywają problemy natury emocjonalnej – obniżone poczucie własnej wartości, drażliwość, poczucie chaosu i niepewności, stany obniżonego nastroju, agresja. Konieczność radzenia sobie ze zbyt silnymi niechcianymi bodźcami i niedostatecznie wyraźnymi ważnymi informacjami (np. w szkole) wymaga włożenia dużego wysiłku, co powoduje ogólne nadmierne zmęczenie i może prowadzić do odreagowywania napięć w domu.
Nadwrażliwości na dźwięki często współwystępują z wieloma różnymi deficytami i zaburzeniami rozwoju, takimi jak zaburzenia za spektrum autyzmu, nadpobudliwość psychoruchowa, dysleksja, zespół Downa i inne, ale również często obserwowane są u osób w całkowitej normie rozwojowej, u których nie występują żadne inne trudności.
MOŻLIWOŚCI WSPARCIA
Kiedy powyższe nieprawidłowości występują lub pojawiają się problemy szkolne, problemy z koncentracją, problemy natury emocjonalnej, pierwszym krokiem jest wykonanie odpowiedniego zestawu badań. Przeprowadzenie testów uwagi słuchowej oraz określenie progów słyszalności i skali nieprzyjemnych bodźców pozwoli na wskazanie rodzaju problemu oraz dobranie odpowiedniej terapii.
Trening słuchowy opracowany przez prof. A. Tomatisa jest jedną ze skuteczniejszych metod w tym zakresie. Poprzez naprzemienne napinanie dwóch mięśni ucha środkowego (napinacza błony bębenkowej i mięśnia strzemiączkowego), uczestniczących w przewodzeniu dźwięków i amortyzacji układu słuchowego, terapia ta zwiększa ich elastyczność, prowadząc do płynniejszego odbioru szerszej gamy dźwięków. Dodatkowo poprzez zastosowanie odpowiednich częstotliwości stymulowane są konkretne obszary centralnego układu nerwowego, powodując efektywniejsze przetwarzanie informacji.
W efekcie tych działań harmonizuje się zakres dźwięków, jakie są odbierane i przetwarzane na wyższych poziomach. Zwiększają się możliwości analizy, a przez to także rozumienia mowy. Zmniejszają się nadwrażliwości na dźwięki tła i specyficzne nieprzyjemne dźwięki o wąskich zakresach częstotliwościowych. Poprawiają się możliwości koncentracji uwagi i przyswajania wiedzy. Łagodzą się nadmierne reakcje emocjonalne.
autor tekstu: mgr inż. Jarosław Kozioł
Umów się na konsultację: tel. 72 72 72 606
Powiązane tematy:
